De kracht van aanraking

Lieve mensen,

Het is me tijdens deze Coronacrisis opnieuw duidelijk geworden hoe belangrijk aanraking en nabijheid is (fijn dat we nog online contact kunnen hebben, maar het is een surrogaat). Het afstand moeten houden en elkaar niet aanraken brengt echt wel iets teweeg. Het heeft een vervreemdend effect op ons. Aanraking en nabijheid is belangrijk, het is zelfs een levensbehoefte. Voor kinderen is liefdevolle aanraking essentieel om hun lichaamsbewustzijn en hun gevoel van eigenwaarde op te bouwen.

Aanraking heeft veel positieve effecten die we nu missen. Aanraking bevordert de verbinding met onszelf en tussen mensen. Aanraking vermindert pijn. Instinctief raken we elkaar aan om te troosten en geven we onze kinderen een kusje op een zere plek. Aanraking verbetert het immuunsysteem omdat het o.a. de hartslag en bloeddruk verlaagt en spijsvertering stimuleert. Het reguleert het zenuwstelsel. Het stimuleert de aanmaak van ‘feel good’ hormonen, zoals oxytocine en serotonine. Het verlaagt de aanmaak van stress hormonen, zoals cortisol, en versterkt het immuunsysteem.

Mensen die regelmatig aangeraakt of omhelst worden zijn minder vaak ziek. Denk maar aan de bejaarden die nu niet meer door hun geliefden aangeraakt worden. Ze verpieteren en gaan soms snel achteruit. Ook veel jongeren die alleen wonen voelen zich eenzaam en raken soms depressief.

We worden weer zachter en rustiger als we aangeraakt worden. Aanraking verbindt ons met ons gevoelens en ook ons hart. Het verbindt ons ook met elkaar. We worden zachter naar elkaar! Zelfs als we dieren aanraken helpt dat. Volgens mij waren de mensen bij het begin van de Coronacrisis vriendelijker voor elkaar. Het schijnt dat de agressie nu behoorlijk toeneemt. Zou dat toch ook door minder aanraking en meer afstand komen? Ik denk het wel.

Deze periode waarin we zitten zorgt voor veel stress, onzekerheid, angst en onmacht. We worden met van alles en nog wat geconfronteerd: de ene persoon werkt thuis in zijn eentje achter de pc en mist zijn collega’s, de ander zit thuis met de kinderen en moet daarnaast ook nog werken en weer een ander vreest voor zijn baan of is deze al verloren en heeft niets te doen. Ons sociale leven is ‘on hold’ gezet. We moeten alsmaar afstand houden van elkaar. Het heeft een enorme impact op ons. Hiernaast was er misschien al sprake van spanning als gevolg van problemen op het werk of in relaties. Al met al grote kans dat we in de overlevingsmodus schieten!

Als onze basisbehoeften in het gedrang komen en er veel onzekerheid, angst, onmacht en stress is, dan kan dat beschermings- of overlevingsreacties in onszelf oproepen, zoals terugtrekken, bagatelliseren, rationaliseren, boos worden, verharding, (zelf)afwijzing, dissociëren, te hard werken, pleasen, piekeren, teveel voor anderen zorgen, verslaving, ontkenning, vermijding, oordelen, stil houden.

Een paar van mijn favoriete beschermingspatronen zijn: terugtrekken, boos en opgewonden worden, afwijzen (mezelf en anderen), denken, pleasen, maar ook dwarsliggen. Deze bescherming is ooit nodig geweest en was het beste wat ik kon verzinnen in die situatie, maar nu helpt het me niet. Ik ben er meer mee gediend om te gaan voelen wat ik voel en duidelijk te krijgen waar ik echt behoefte aan heb. Als ik bewust wordt dat ik in een beschermingsmodus zit, dan stel ik mezelf de vraag: wat voel ik? En wat is de onderliggende behoefte? Desondanks kan het soms nog moeilijk zijn om bij mijn gevoel te komen. Wat mij echt het meeste helpt is aanraking. Wanneer ik aangeraakt wordt, dan is het alsof ik weer in mijn lichaam en gevoel zak.

Van de week schoot ik helemaal in het dwarsliggen en terugtrekken. Op een gegeven moment hield mijn man mij vast. Hij zei niets maar was bij me. Door zo vastgehouden te worden voelde ik ineens mijn verdriet en kon ik hartgrondig huilen. De aanraking hielp me te verbinden met mezelf en mijn gevoelens toe te laten en ontladen. Ik voelde ook zo’n bedroefdheid omdat we op afstand van elkaar moeten leven, dat voelt zo tegennatuurlijk. Het raakt me en maakt me verdrietig. Ik wil vrijheid, nabijheid en aanraking. Ook al kunnen mijn behoeften niet geheel vervuld worden, mijn gevoelens gewoonweg toelaten maakte dat ik weer in mezelf zakte en me zachter en rustiger voelde.

Laten we onze gezinsleden vragen om ons even vast te houden als het nodig is, of als je alleen woont is er misschien een vriend of vriendin die dat wil. Laten we onszelf even omhelzen! Laten we de moed hebben om te zeggen wat er werkelijk in ons speelt en uit te reiken.